Cienie w grze
NIEZAUWAŻKI
Niezauważki działają jak delikatny szelest pustki, osiadający na duszy. Ich subtelna obecność sprawia, że osoba zaczyna wątpić w swoją wartość i znaczenie. Niezauważki nie atakują wprost – są jak echo myśli, które przekonują, że inni nie zwracają uwagi, że ich obecność nie ma znaczenia. Wpływają na poczucie własnej wartości, subtelnie podsycając wrażenie, że jest się nieistotnym elementem otoczenia. Ich moc polega na stopniowym osłabianiu więzi z ludźmi i wywoływaniu izolacji.
Przykładowe karty pracy
KARTA 1: Niezauważki – Refleksja nad samotnością
Niezauważki to niewidzialne byty, które sprawiają, że czujesz się samotny/a, jakby nikt nie zauważał twojej obecności. Wywołują uczucie pustki, które trudno wypełnić.
- Czy zdarzyło ci się czuć, że nikt nie zwraca na ciebie uwagi? Jak się wtedy czułeś/aś?
- W jakich sytuacjach masz wrażenie, że inni cię nie zauważają?
- Co sprawia, że czujesz się ważny/a dla innych?
Serce relacji: Narysuj serce na środku kartki. Wewnątrz serca wpisz imiona osób, które cię dostrzegają i na których ci zależy. Jeśli nie jest ich wiele, pomyśl o sposobach, aby poszerzyć to grono, np. poprzez dołączenie do nowych grup, angażowanie się w ciekawe aktywności lub inicjowanie rozmów.
Moje trzy kroki: Napisz trzy konkretne rzeczy, które możesz zrobić w nadchodzącym tygodniu, aby czuć się bardziej zauważonym przez innych (np. zaprosić kogoś na rozmowę, zgłosić się do jakiegoś zadania, podzielić się swoją opinią).
PODRZĘDKI
Podrzędki to złośliwe istoty, które nieustannie podsuwają myśli pełne porównań, pokazujących, jak wiele komuś brakuje w porównaniu z innymi. Wywołują poczucie niższości, sugerując, że nigdy nie będzie się wystarczająco dobrym, szybkim, czy zdolnym. Ich ciche szepty przypominają o każdej porażce i o wszystkich „lepszych” ludziach wokół. Wprowadzają w umysł ciągłe poczucie presji, by dążyć do ideału, który wydaje się nieosiągalny.
Przykładowe karty pracy
KARTA 1: Podrzędki – Odkrywanie wyjątkowości
Podrzędki podpowiadają ci, że jesteś gorszy/a od innych. Aby się ich pozbyć, warto skupić się na swoich unikalnych cechach i tym, co czyni cię wyjątkowym/ą.
- Co sprawia, że czujesz się wyjątkowy/a i co w sobie najbardziej lubisz?
- Kiedy ostatnio ktoś docenił twoje działania? Jak się wtedy czułeś/aś?
- Czy wiesz, że każdy ma swoje mocne i słabe strony? Jak myślisz, co sprawia, że inni mogą cię podziwiać?
Tablica wyjątkowości: Na kartce narysuj „tablicę wyjątkowości”. Możesz na niej umieścić symbole, obrazki lub słowa, które reprezentują twoje osiągnięcia, cechy, które w sobie cenisz, i momenty, z których jesteś dumny/a.
Porównywanie inaczej: Napisz, co podziwiasz w innych osobach, z którymi się porównujesz. Następnie zastanów się, co z tego możesz potraktować jako inspirację do własnego rozwoju, a co warto po prostu zaakceptować jako ich mocne strony.
LĘKONIE
Lękonie są mistrzami w wywoływaniu niepokoju i strachu. Towarzyszą każdemu ruchowi, każdej decyzji, jakby podpowiadały najgorsze możliwe scenariusze. Pojawiają się nieproszone, wzmacniając każdy irracjonalny lęk i sugerując, że coś złego jest nieuniknione. Z czasem ich wpływ powoduje paraliż emocjonalny – osoba zaczyna unikać działań, relacji, a nawet marzeń, bo wszystko zdaje się przesiąknięte strachem.
Przykładowe karty pracy
KARTA 1: Lękonie – Pokonywanie strachu
Lękonie często pojawiają się w chwilach niepewności, wywołując w nas przekonanie, że nie poradzimy sobie z nadchodzącymi trudnościami. Ważne jest, aby nauczyć się stawić im czoła, wykorzystując sprawdzone strategie i techniki uspokajające.
- Kiedy czujesz lęk, co pomaga ci go pokonać? Czy są to konkretne myśli, techniki oddechowe, czy może wsparcie innych osób?
- Jakie rzeczy lub aktywności sprawiają, że poczujesz się bardziej pewny/a siebie?
- Co możesz zrobić, aby dbać o swoje samopoczucie w trudnych sytuacjach?
Tarcze ochronne: Narysuj lub zapisz trzy rzeczy, które pomagają ci się uspokoić, gdy czujesz lęk. Może to być np. rozmowa z bliskimi, ulubiona książka, spacer, muzyka, medytacja czy techniki oddechowe. Pamiętaj, że są to twoje indywidualne „tarcze” chroniące cię przed lękiem.
Metoda małych kroków: Zrób listę rzeczy, które sprawiają ci lęk, a następnie wybierz jedną z nich i zaplanuj, jak będziesz stopniowo stawiać im czoła. Zacznij od małych kroków, które pomogą ci zbudować pewność siebie i poczucie kontroli.
RANOWCE
Ranowce to stwory, które żywią się przeszłością, szczególnie bolesnymi wspomnieniami. Uwielbiają powracać do dawnych ran, rozdrapywać je i przypominać o chwilach smutku, żalu czy wstydu. Zmuszają ofiarę do przeżywania tych samych emocji na nowo, nie pozwalając na prawdziwe ukojenie. Ranowce nie atakują frontalnie – ich moc tkwi w przypominaniu, że rany nigdy się nie zagoją, a przeszłość zawsze będzie obciążeniem.
Przykładowe karty pracy
KARTA 1: RANOWCE – PRZESZŁOŚĆ A PRZYSZŁOŚĆ
Ranowce przypominają o trudnych chwilach z przeszłości, które wciąż mogą cię ranić. Mogą wywoływać ból, smutek lub poczucie, że nie możesz iść naprzód. Jednak pamiętaj, że to, co było, nie musi definiować twojej przyszłości. Możesz nauczyć się radzić sobie z trudnymi wspomnieniami i pozwolić sobie na leczenie i rozwój.
- Czy masz jakieś wspomnienia, które wciąż cię bolą? Co się wtedy wydarzyło?
- Jakie emocje pojawiają się, kiedy o tym myślisz?
- Co możesz zrobić, aby uwolnić się od tego ciężaru i poczuć się lepiej Jakie kroki możesz podjąć, aby lepiej radzić sobie z tymi uczuciami?
List do przeszłości: Napisz list do przeszłości, do siebie samego/samej, który wciąż przeżywa trudne chwile. W liście możesz wyrazić współczucie i zrozumienie, a także podpowiedzieć, jak teraz możesz sobie pomóc. Pamiętaj, że jesteś już silniejszy/a i masz nowe narzędzia, by poradzić sobie z bólem.
Mapa przyszłości: Narysuj „mapę przyszłości” – umieść na niej miejsca, rzeczy i cele, które przypominają ci, że przed tobą czeka wiele dobrych chwil. Może to być wizja wymarzonego miejsca, marzeń do spełnienia lub osób, które cię wspierają. Zastanów się, co możesz zrobić już teraz, aby zbliżyć się do tych pozytywnych momentów.
ZAWSTYDLIŃCE
Zawstydlińce szeptem przypominają o każdym potknięciu, każdej pomyłce, która mogłaby zostać zapomniana. Ich cichy głos rozbrzmiewa w umyśle, wywołując uczucie ciężkiego wstydu i poczucia winy. Czasem sugerują, że to, co się wydarzyło, było niewybaczalne, a czasem tylko wzmacniają wrażenie, że każdy obserwuje i ocenia. Zawstydlińce skutecznie hamują rozwój, wzmacniając przekonanie, że błędy są niewybaczalne, a niedoskonałości są powodem do ukrywania się przed światem.
Przykładowe karty pracy
KARTA 1: ZAWSTYDLIŃCE – ZMIANA PERSPEKTYWY
Zawstydlińce to stworzenia, które potrafią sprawić, że czujesz się gorszy niż inni lub że nie zasługujesz na sukcesy. Kiedy te stwory przejmują kontrolę nad twoimi myślami, możesz zacząć myśleć, że nie ma sensu próbować, bo zawsze popełnisz błąd. Jednak to, co przeżywamy, nie definiuje naszej przyszłości – każdy błąd to krok ku rozwojowi.
- Jakie sytuacje powodują, że czujesz się zawstydzony/a? Czego się wtedy boisz?
- Jakie są twoje najczęstsze myśli, kiedy zaczynasz czuć się wstydzony/a?
- Jakie małe kroki możesz podjąć, by zacząć patrzeć na błędy jak na okazję do nauki, a nie na porażkę?
List do siebie: Napisz list do siebie, w którym przypomnisz sobie, że każdy popełnia błędy. W liście wyjaśnij, że błędy są częścią procesu uczenia się, a wstyd nie musi rządzić twoim życiem. Zachęć siebie do bycia wyrozumiałym wobec siebie.
Rysunek zmiany: Narysuj rysunek, na którym Zawstydlińce znikają lub zostają zamienione na coś pozytywnego (np. coś, co cię motywuje lub inspiruje). Możesz dodać do rysunku coś, co przypomina ci, że każda trudna chwila prowadzi do wzrostu.
PYSZNIAKI
Pyszniaki to niezwykłe stwory, które rosną w siłę, gdy ich ofiara zaczyna myśleć, że jest lepsza od innych. Podsycają poczucie wyjątkowości i wyższości, sprawiając, że osoba zaczyna patrzeć na innych z góry. Są mistrzami podszeptów typu „Jesteś najlepszy, inni się nie liczą”. Prowadzą do zachowań aroganckich i braku empatii wobec otoczenia. Jednak ich wpływ można zmniejszyć, kiedy zaczniesz dostrzegać wartość w innych i rozumieć, że każdy ma coś wyjątkowego do zaoferowania.
Przykładowe karty pracy
Karta 1: Pyszniaki – Zachowanie pokory
Pyszniaki to stwory, które sprawiają, że czujesz się wyjątkowy i lepszy od innych. Przez to mogą prowadzić do zachowań, które ranią innych lub sprawiają, że trudno ci zrozumieć ich perspektywę.
- Czy kiedykolwiek uważałeś/uważałaś, że twoje zdanie jest najważniejsze? Jak się wtedy zachowywałeś/zachowywałaś?
- Jak możesz pokazać, że szanujesz innych ludzi, nawet gdy się z nimi nie zgadzasz?
- Jak myślisz, co czują inni, gdy ktoś zachowuje się arogancko?
- Co byś powiedział komuś, kto uważa się za lepszego od innych?
Zapisz na kartce trzy rzeczy, które cenisz w innych osobach (np. przyjaciołach, rodzinie). Zastanów się, co mógłbyś/mogłabyś zrobić, aby lepiej to docenić lub podziękować im za to.
PRZYMUSZNIKI
Przymuszniki to stwory, które wyspecjalizowały się w przypominaniu o obowiązkach i konieczności opiekowania się innymi. Ich obecność sprawia, że człowiek czuje się przytłoczony i zmuszony do rezygnacji z własnych potrzeb na rzecz innych. Podpowiadają myśli w stylu „Musisz to zrobić, bo nikt inny się nie zajmie tym, co trzeba”. Przymuszniki mogą jednak osłabnąć, kiedy nauczysz się dbać o siebie i wyznaczać granice.
Przykładowe karty pracy
KARTA 1: PRZYMUSZNIKI – DBAJ O SIEBIE
Przymuszniki to stwory, które ciągle przypominają ci o tym, co musisz zrobić dla innych. Czasem sprawiają, że czujesz, jakbyś musiał zajmować się wszystkim i wszystkimi naraz. Choć pomaganie innym jest ważne, Przymuszniki nie chcą, żebyś pamiętał, że ty też potrzebujesz odpoczynku i wsparcia.
- Czy zdarza ci się czuć, że masz za dużo do zrobienia? Jak wtedy reagujesz?
- Jakie rzeczy lubisz robić tylko dla siebie, żeby odpocząć?
- Kiedy ostatnio poprosiłeś kogoś o pomoc? Jak się wtedy czułeś?
Na kartce podziel obowiązki, które masz w ciągu tygodnia, na te, które naprawdę musisz zrobić, i te, które możesz odłożyć lub poprosić innych o pomoc. Spróbuj wprowadzić to w życie w najbliższych dniach.
FURJONI
Furjoni to niezwykle energiczne stwory, które karmią się gniewem i poczuciem krzywdy. Uwielbiają rozniecać emocje takie jak wściekłość, zazdrość czy uraza, szepcząc do ucha: „To niesprawiedliwe, musisz coś z tym zrobić!”. Sprawiają, że złość rośnie i przejmuje kontrolę nad myślami i zachowaniami. Ale ich siła maleje, gdy nauczysz się wyrażać swoje emocje w zdrowy sposób, znajdując rozwiązania zamiast podsycać konflikt.
Przykładowe karty pracy
Karta 1: Furjoni – Okiełznanie gniewu
Furjoni to stwory, które podsycają twój gniew i nie pozwalają ci o nim zapomnieć. Mogą sprawić, że trudno ci się uspokoić, a twoje myśli wciąż krążą wokół tego, co cię zdenerwowało. Lubią podsycać twoje emocje, aż gniew staje się tak duży, że trudno go kontrolować. Czasem ich obecność sprawia, że robisz lub mówisz coś, czego później żałujesz.
- Czy pamiętasz sytuację, kiedy gniew przejął nad tobą kontrolę? Jak się wtedy czułeś/czułaś?
- Jak możesz zrozumieć swoje uczucia, zanim zareagujesz gniewem?
- Co pomaga ci się uspokoić, kiedy jesteś zdenerwowany/zdenerwowana?
Przygotuj słoik spokoju – wrzuć do niego karteczki z pomysłami, co możesz zrobić, gdy czujesz gniew (np. policzyć do 10, wziąć kilka głębokich oddechów, narysować coś). Gdy następnym razem poczujesz złość, wyciągnij jedną kartkę i spróbuj wykonać zapisane tam zadanie.
WYROCZNIKI
Wyroczniki to przebiegłe stwory, które uwielbiają osądzanie innych i przypominanie o doznanych niesprawiedliwościach. Ich obecność wywołuje chęć karcenia i krytykowania, a także poczucie, że inni ciągle robią coś źle. Są mistrzami w szepczeniu myśli w stylu: „Zobacz, co zrobił – to niedopuszczalne!”. Jednak ich moc słabnie, gdy zaczynasz rozumieć, że każdy popełnia błędy i że wyrozumiałość jest potężniejsza niż osąd.
Przykładowe karty pracy
Karta 1: Wyroczniki – Patrzeć szerzej
Wyroczniki to sprytne cienie, które podsuwają ci myśli o tym, co ktoś zrobił źle lub jak cię skrzywdził. Przez nie możesz częściej krytykować innych, zamiast próbować ich zrozumieć. Lubią, gdy skupiasz się na osądzaniu, zamiast szukać dobrych stron w innych ludziach.
- Czy pamiętasz sytuację, w której krytykowałeś innych? Co wtedy czułeś?
- Jak byś się czuł, gdyby ktoś wciąż cię oceniał?
- Jak możesz spróbować zrozumieć innych, zamiast ich osądzać?
Znajdź w każdej osobie, którą spotkasz w ciągu dnia, jedną pozytywną cechę lub działanie. Wieczorem zapisz je w swoim dzienniku.
ZMIERZCHNIKI
Zmierzchniki to stwory, które pojawiają się, gdy zaczynasz obawiać się o swoją przyszłość i sens życia. Wywołują uczucie niepokoju, przypominając o tym, że życie ma swój kres. Szeptem wplatają myśli o niepewności i strachu przed tym, co może nadejść. Ich obecność sprawia, że zamiast cieszyć się chwilą obecną, zaczynasz snuć czarne scenariusze. Ich wpływ maleje, gdy skupiasz się na drobnych, codziennych radościach i starasz się zaufać swojej zdolności do radzenia sobie z przyszłością.
Przykładowe karty pracy
Karta 1: Zmierzchniki – Uważność na tu i teraz
mierzchniki są cieniami, które sprawiają, że zaczynasz martwić się o przyszłość i trudne pytania, jak „Co będzie dalej?”. Mogą wprowadzać lęk i smutek, przypominając o tym, że życie ma swoje trudne momenty. Ale ich siłę możesz osłabić, skupiając się na tym, co jest teraz piękne i dobre.
- Czy zdarza ci się martwić o przyszłość? Jakie myśli wtedy przychodzą do głowy?
- Co sprawia, że czujesz się bezpiecznie i szczęśliwie w chwili obecnej?
- Co możesz zrobić, żeby bardziej cieszyć się tym, co masz teraz?
Napisz list do siebie z przyszłości. Wyobraź sobie, że masz 5 lat więcej. Jakie rady dajesz sobie na ten moment?
ŻALUŚNIKI
Żaluśniki to stwory, które przypominają o wszystkim, co zostało utracone – bliskich osobach, ważnych chwilach czy rzeczach, które kiedyś miały dla ciebie znaczenie. Wywołują uczucie głębokiego smutku i sprawiają, że trudniej jest pogodzić się z przeszłością. Ich szepty wypełniają myśli tęsknotą i strachem przed kolejnymi stratami. Możesz osłabić ich wpływ, kiedy zaczniesz wspominać dobre chwile z wdzięcznością i znajdziesz sposób, aby uczcić pamięć o tym, co było ważne.
Przykładowe karty pracy
Karta 1: Żaluśniki – Uznanie straty i pielęgnowanie wspomnień
Żaluśniki to cienie, które często przypominają ci o tym, co straciłeś, wywołując smutek i tęsknotę. Chcą, żebyś skupiał się na bólu, zamiast na pięknych wspomnieniach, które warto pielęgnować.
- Czy jest coś, co straciłeś, a za czym tęsknisz?
- Jakie dobre wspomnienia wiążą się z tym, co utraciłeś?
- Jak możesz uczcić te wspomnienia, żeby dały ci radość?
Stwórz „mapę wspomnień” – narysuj miejsca i rzeczy, które kojarzą ci się z dobrymi chwilami. Możesz też opowiedzieć komuś o tym, co było dla ciebie ważne.
PRZYTŁACZAKI
Przytłaczaki to stwory, które zasiewają w sercu poczucie, że wszystko jest zbyt trudne i nie ma sensu. Przypominają o każdej porażce i trudności, sprawiając, że życie wydaje się nie do zniesienia. Ich szept mówi: „Nie warto próbować, nic się nie zmieni”. Z ich wpływem można walczyć, szukając małych kroków do poprawy codzienności i skupiając się na drobnych sukcesach, które dają nadzieję i wiarę w lepsze jutro.
Przykładowe karty pracy
Karta 1: Przytłaczaki – Siła pozytywnego myślenia
Przytłaczaki to cienie, które sprawiają, że czujesz, jakby nic nie miało sensu i jakby problemy były zbyt duże do rozwiązania. Ich siła polega na przytłaczaniu, ale możesz ich osłabić, kiedy przypomnisz sobie, co cię cieszy i daje nadzieję.
- Czy zdarza ci się czuć, że coś jest zbyt trudne do zrobienia? Co wtedy myślisz?
- Jakie rzeczy sprawiają, że czujesz się szczęśliwy i spokojny?
- Co możesz zrobić, żeby poczuć się lepiej, kiedy jesteś przygnębiony?
Na koniec dnia zapisz trzy rzeczy, które sprawiły, że się uśmiechnąłeś. Spróbuj zauważać więcej takich chwil każdego dnia.
PRZODKOWCE
Przodkowce to stwory, które przypominają o ciężarach i problemach, które mogłeś odziedziczyć po poprzednich pokoleniach. Niosą historie błędów, niezałatwionych spraw i trudnych emocji, które wpływają na twoje życie, jakby były twoimi własnymi. Ich szepty mówią o odpowiedzialności za przeszłość i trudnościach, które trudno przezwyciężyć. Ich siła słabnie, gdy zaczynasz odróżniać to, co należy do ciebie, od tego, co jest dziedzictwem innych, i świadomie budujesz własną, niezależną drogę.
Przykładowe karty pracy
Karta 1: Przodkowce – Tworzenie własnej historii
Przodkowce to cienie, które ciągle przypominają ci o trudnościach i błędach z przeszłości, czasem nawet tych, które wydarzyły się dawno temu w twojej rodzinie. Mogą sprawiać, że czujesz się odpowiedzialny za coś, co nie jest twoją winą. Ale pamiętaj, że masz moc, żeby tworzyć swoją własną historię.
- Czy czujesz, że czasem myślisz o problemach, które tak naprawdę nie są twoje? Jak się wtedy czujesz?
- Jakie wartości i dobre cechy wyniosłeś z przeszłości swojej rodziny?
- Jak możesz zmieniać negatywne przekonania w coś, co cię wzmacnia?
Zastanów się nad jednym zdaniem, które często słyszałeś w rodzinie, a które cię zasmucało. Napisz, jak możesz zmienić to zdanie na takie, które cię buduje i daje siłę.